Müzik çocukların becerileri üzerinde sahip olduğu olumlu etkiler ile, onların gelecekte toplum ile uyum içerisinde yaşayan bireyler olmalarını sağlayabilir. Dil ve iletişim becerilerinden zihinsel ve bilişsel becerilere, motor becerilerinden denge yeteneklerine kadar ciddi bir gelişim müzik ile mümkündür. Ayrıca sosyal ve duygusal gelişimi desteklerken yaratıcılığı da teşvik eder. Elbette bunların her birini detaylandırılması gerek. Peki müziğin çocuk gelişimindeki etkisi nedir ve çocuklar ya da bebekler ile yapılabilecek müzikal aktiviteler nelerdir?
Müziğin Çocuğun Gelişimine Etkileri Nelerdir?
Bugüne dek yapılmış olan pek çok araştırma müzik ve çocuk gelişimi arasındaki olumlu ilişkiyi ortaya koymuş durumda. Müziğin çocuklar üzerindeki olumlu etkilerini ise şu şekilde listelemek mümkün:
- Müzik çocukların kelime dağarcığını, dilbilgisi kurallarını ve ritim duygusunu geliştirir. Aynı zamanda çocuklar müzik içerisindeki sözcükleri takip ederek ya da müzikle iletişim kurarak iletişim becerilerini de geliştirebilir.
- Bir müzik eserine maruz kalmak ya da bir müzik aleti çalmak ritim, tempo ve melodi gibi kavramların öğrenilmesini sağlar. Bu kavramlar çocukların problem çözme, mantıksal olarak akıl yürütme ve matematiksel düşünme gibi yeteneklerine destek olur. Ayrıca dikkat ve konsantrasyon da artar.
- Denge ve koordinasyon gibi motor becerilerin gelişmesi hem müzik dinleyerek hem de müzik aletleri çalarak mümkündür. Bedensel koordinasyon ve denge yetenekleri için ritmik müzikler ve dans hareketleri faydalıdır. Ayrıca motor kaslarının gelişmesi, parmak becerilerinin güçlenmesi ve el-göz koordinasyonunun sağlanması için müzik aletleri çalmak son derece etkilidir.
- Bir arada şarkı söylemek ya da sahne deneyimi yaşamak çocukların hem sosyal becerilerini geliştirir hem de kendilerine karşı olan özgüvenlerini artırır.
Tüm bu olumlu etkiler sayesinde çocukların hem fiziksel hem de zihinsel gelişimi desteklenmiş olur.
Bebekler ve Çocuklarla Yapılabilecek Müzikal Aktiviteler Nelerdir?
Bebeklerin ve çocukların düzenli olarak müziğe maruz bırakılmaları, çeşitli müzikal aktiviteler ile mümkün. Örneğin şu aktiviteler müzik ve çocuk arasındaki olumlu etkileşimi sağlayabilir:
- Bebeklere ve çocuklara popüler melodilerden oluşan şarkılar söylemek,
- Ritim ve vücut koordinasyonunu geliştirmek amacıyla elleri çırpmak, parmakları şıklatmak ya da vücudu belirli bir ritme göre hareket ettirmek gibi basit aktiviteler yapmak,
- Anlatılan hikayeleri müzikle desteklemek,
- Müzik eşliğinde dans etmek,
- Halka oyunu, ileri geri koşma ve otur kalk oyunları gibi müzik temelli oyunlar oynamak,
- Sosyal becerilerin gelişmesi amacıyla koro ve benzeri grup şarkıları söylemek,
- Enstrüman çalmak.
Bebeklerle ya da çocuklarınızla yapacağınız etkinlikleri onların ilgi alanlarına göre belirlerseniz, elde edeceğiniz sonuçlar çok daha olumlu olacaktır.
Hangi Tür Müzikler Çocuk ve Bebek Gelişimine Katkı Sağlar?
Hangi tür müziklerin bebekler ve çocuklar üzerinde etkili olduğuna dair net bir cevap vermek mümkün değil. Fakat yapılan araştırmalar bazı müzik türlerinin çocuklar üzerindeki etkilerine dair veriler ortaya koyuyor. Bu veriler ışığında türlere göre müzik ve bebek gelişimi arasındaki ilişki şu şekilde:
- Pek çok araştırma klasik müziğin beyin gelişimini desteklediğini ortaya koymuştur. Özellikler Mozart eserlerinin hem zeka gelişimi, hem ruhsal denge hem de dil becerileri üzerinde olumlu etkileri olduğu düşünülmektedir.
- Stresin azaltılması ve uyku düzeninin sağlanması için ninniler ya da yatıştırıcı müzikler tercih edilebilir.
- Hem motor becerilerin gelişmesi hem de bedensel koordinasyonun sağlanması için hareketli ve ritmik müzikler dinlenebilir.
- Hem şarkı sözlerini takip etmenin kolay olması, hem de çocuklara hitap ediyor olması hem de basit dil bilgisi kuralları içeriyor olması nedeniyle çocuk şarkıları dinletmek tercih edilebilir.
Bu süreçte çocuğunuzun tepkilerine bakarak hangi müzik türünün onun üzerinde olumlu etkileri olduğuna kendiniz karar verebilirsiniz.
Müzik Aleti Çalmayı Öğrenmenin Çocuk Gelişimdeki Etkisi Nedir?
Tıpkı spor aktiviteleri yapmak, dil öğrenmek, çevre bilinci kazanmak gibi müzik aletleri çalmak da bir çocuğun gelişimi açısından son derece önemli. Nitekim müzik aletlerinin çocuk gelişimindeki etkisi şu şekilde listelenebilir:
- Müzik aleti çalmak el ve göz koordinasyonunun sağlanmasına yardımcı olur. Ayrıca parmak becerileri de geliştiğinden ince motor becerilerin gelişmesi sağlanır.
- Çocuklar müzik aleti çalarken nota okumayı öğrenir, ritim kavramlarına ve müzik teorisine aşina olur. Bu da bilişsel yetenekleri geliştirir.
- Çocukların dikkat ve koordinasyonu becerileri gelişeceğinden, aynı anda birden fazla şeye odaklanmak mümkün hale gelir.
- Çocuklar kendi bestelerini yapabilir ya da dinledikleri bir parçayı farklı bir şekilde yorumlayabilir. Bu da yaratıcılığı ve özgünlüğü teşvik edecektir.
- Bir müzik aleti çalmayı başarmak, onları başka şeyleri de başarmak konusunda motive edecek ve özgüvenlerini artıracaktır.
Bir müzik aleti çalmanın çocuklar üzerinde hiçbir olumsuz etkisi olmadığını söylemek mümkün. Ayrıca çocukların müzik aleti çalmaya erken yaşlarda başlaması, gelecekte başarılı birer müzisyen olmalarına da yardımcı olabilir.
